پراسئودیمیوم
پراسئودیمیوم ، یکی از عناصر شمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Pr و عدد اتمی آن 59 می‌باشد.
تاریخچه
نام پراسئودیمیوم از واژه یونانی prasios به معنی سبز و didymos به معنی دوقلو یا جفت گرفته شده است. در سال 1841 شخصی به نام "Mosander" ، فلز کمیاب Didymium را از Lanthana استخراج کرد. در سال 1864 "Per Teodor Cleve" نتیجه گرفت که Didymium در واقع دو عنصر است و در سال 1879 ، "Lecoq De Boisbaudran" یک خاک جدید به نام Samarium را از آن جدا کرد.
در سال 1885 یک شیمیدان استرالیایی به نام "C. F. Auervon Welsbach didymium" ، دیدیمیوم را به دو عنصر تجزیه کرد: پراسئودیمیوم و Neodymium که نمکهایی با رنگهای گوناگون بوجود می‌آورد.
پیدایش
پراسئودیمیوم در خاکهای معدنی کمیاب Monazite و Bastnasite یافت می‌شود و می‌تواند توسط فرایند تبادل یونی از Bastnasite یا Monazite بازیافت شود. پراسئودیمیوم همچنین 5% Misch Metal را به خود اختصاص می‌دهد.
خصوصیات قابل توجه
پراسئودیمیوم یک عنصر فلزی نرم و نقره‌ای رنگ است که از گروه لانتانیدها می‌باشد. از نظر خوردگی در مقابل هوا از Europium , Lanthanum , Cerium , Neodymium مقاوم‌تر بوده ، اما در صورت مجاورت با هوا یک اکسید سبز رنگ از خود به جا می‌گذارد و به همین دلیل باید در زیر یک روغن معدنی سبک نگهداری شده ، یا توسط پلاستیک یا شیشه پوشیده شود.
کاربردها
* استفاده به‌عنوان یک عامل آلیاژی با منیزیم برای ساخت فلزات مستحکم که در موتور هواپیما استفاده می‌شود.
* پراسئودیمیوم هسته لامپهای قوس کربن را که در صنعت تصاویر متحرک برای نورپردازی استودیوها و لامپهای پروژکتور استفاده می‌شوند، شکل می‌دهد.
* ترکیبات پراسئودیمیوم در ساخت شیشه و لعابهای زرد رنگ کاربرد دارد.
* پراسئودیمیوم یکی از اجزای شیشه‌های Didymium که برای ساخت عینکهای محافظ مخصوص جوشکارها و شیشه دمها بکار می‌رود، می‌باشد.
ترکیبات
ترکیبات پراسئودیمیوم شامل موارد زیر می‌شود:
* Fluorides
o PrF2
o PrF3
o PrF4
* Chlorides
o PrCl3
* Bromides
o PrBr3
o Pr2Br5
* Iodides
o PrI2
o PrI3
o Pr2I5
* Oxides
o PrO2
o Pr2O3
* Sulfides
o PrS
o Pr2S3
* Selenides
o PrSe
* Tellurides
o PrTe
o Pr2Te3
* Nitrides
o PrN
ایزوتوپها
پراسئودیمیوم که به‌صورت طبیعی بوجود می‌آید، از یک ایزوتوپ پایدار (131) تشکیل شده ، 38 رادیو ایزوتوپ برای آن شناخته شده است که پایدارترین آنها Pr 143 با نیمه عمر 13.57 روز و Pr142 با نیم عمر 19.2 می‌باشد. تمام ایزوتوپهای رادیو اکتیو دیگر آن نیمه عمرهایی کمتر از 5.985 ساعت دارند که نیمه عمر اکثر آنها کمتر از 33 ثانیه است. این عنصر همچنین 6 حالت برانگیختگی دارد.
حالت فروپاشی اصلی قبل از ایزوتوپ فعال Pr141 الکترون گیری حالت اصلی بعد از آن کاهش بتا میباشد. محصول فروپاشی اولیه قبل از Pr141 ایزوتوپهای عنصر Cerium 58 و محصول اصلی بعد از آن ایزوتوپهای عنصر Neodymium 60 می‌باشد.
هشدارها
پراسئودیمیوم مانند اکثر خاکهای کمیاب دیگر از مقدار کم تا متوسط سمی میباشد. پراسئودیمیوم ، هیچگونه نقش بیولوژیکی شناخته شده ندارد.