بیسموت
یسموت ، عنصر شیمیایی است با عدد اتمی 83 که در جدول تناوبی با
نشان Bi مشخص شده است. بیسموت ، فلز ضعیف سه ظرفیتی ، سفید بلورین ، سنگین و شکننده
ای است که اثر خفیفی از رنگ صورتی در آن وجود دارد و از نظر شیمیایی شبیه آرسنیک و
آنتیموان است.
بیسموت از تمامی فلزات مغناطیسی‌تر است و بجز جیوه از تمامی عناصر خاصیت
هدایت حرارتی کمتری دارد. از ترکیبات بیسموت که فاقد سرب باشند، درساخت لوازم آرایش
و اهداف پزشکی استفاده می‌شود.
تاریخچه
بیسموت ( کلمه آلمانی Weisse Masse
به معنی جرم سفید ، بعدها Wisuth و Bisemutum ) در ابتدا بخاطر شباهتش با سرب و قلع با این عناصر اشتباه گرفته شد. "کلاد
جوفروی جونین" در سال 1753 تمایز آن را از سرب اثبات کرد.
پیدایش
بیسموتینیت و بیسمیت ، مهمترین سنگهای معدن بیسموت هستند و کشورهای کانادا
ِ بولیوی ِ ﮊاپن ِ مکزیک و پرو عمده‌ترین تولید کنندگان آن می‌باشند. بیسموتی که در آمریکا تولید می‌شود بعنوان محصول فرعی برای به عمل آوردن
سنگهای معدن مس ِ طلا ِ سرب ِ نقره ِ قلع و بخصوص سرب فراهم آمده است. میانگین قیمت آن در سال 2000 ، هر پوند معادل 3,50 دلار آمریکا
بود.
ویژگیهای قابل توجه
تا قبل از سال 2003 تصور بر این بود که بیسموت سنگین‌ترین و پایدارترین
عنصر است، اما تحقیقات در موسسه "Astrophysique Spatial"
در ورسای فرانسه ثابت کرد بیسموت یک عنصر پایدار نیست. این عنصر ، یِک فلز
شکننده دارای ته‌رنگ صورتی با یک ماتی رنگین کمانی است. دربین فلزات سنگین ، بیسموت
سنگین‌ترین آنها و غیر سمی است. بجز جیوه ، هیچ فلز دیگری مغناطیسی‌تر از بیسموت
نمی‌باشد.
این فلز که به شکل خالصش وجود دارد، دارای مقاومت الکتریکی بالا
و Hall effect آن از تمامی فلزات بیشتر است (یعنی وقتی بیسموت در یک میدان مغناطیسی قرار
می‌گیرد، بیشترین افزایش مقامت الکتریکی را دارد). وقتی در مجاورت هوا به آن حرارت
داده شود، با شعله آبی رنگی شروع به سوختن می‌کند و اکسید آن ، بخار زرد رنگی تولید
می‌کند.
کاربردها
اکسی کلرید بیسموت در لوازم آرایش کاربرد وسیعی دارد.
ساب نیترات و ساب کربنات بیسموت در پزشکی بکار می‌رود.
بیسمونال ( manganese Bi ) آهن ربای دائمی قویی می‌باشد.
آلیاﮊهای بیسموت ، درجه ذوب پایینی دارند و به میزان زیادی برای یافتن آتش
و وسایل ایمنی سیستمهای سرد کننده بکار می‌روند.
بیسموت در تولید آهنهای چکش خوار و بعنوان کاتالیزور در ساخت الیاف اکریلیک
بکار می‌رود.
بیسموت بعنوان مواد ترموکوبل کاربرد دارد.
حاملی برای سوخت U-235 یا uranium-234 در رآکتورهای اتمی می‌باشد.
بیسموت در لحیم هم مورد استفاده واقع می‌شود.
در اوایل دهه 90، تلاشهایی انجام شد تا از بیسموت بعنوان جایگزین غیر سمی
سرب در مواردی مثل لعاب ظروف سفالی ِ وزنه های ماهیگیری ِ وسایل تهیه غذا ِ
ابزارهای دستی در مصارف لوله کشی ِ روغنهای مربوط به روغن‌کاری و ساچمه‌های شکار
پرندگان استفاده شود.