انشتانیم
انشتانیم ، یک عنصر مصنوعی است که در جدول تناوبی دارای نشان
Es و عدد اتمی 99 می‌باشد. این عنصر ، جزء گروه
اکتینیدها ،فلزی ،فوق‌العاده رادیواکتیو و ترااورانیوم (هفتمین در دسته) است.
انشتانیم با بمباران نوترونی پلوتونیوم تولید شده ، در بقایای اولین آزمایش بمب
هیدروژنی کشف شد. نام آن از نام آلبرت انیشتین گرفته شده و هیچ کاربرد شناخته شده
ای ندارد. مطالعات تحقیقی با استفاده از ایزوتوپ Es-253 نشان می‌دهد که انشتانیم ، خواص شیمیائی تیپ
عناصر سنگین آکتینید سه ظرفیتی را دارد.
تاریخچه
در سال 1952 ، "Albert Ghiorso" در دانشگاه کالیفرنیا – برکلی و گروه دیگری به رهبری "G.R.Choppin" در آزمایشگاه ملی لوس آلاموس ،برای اولین بار این
عنصر را کشف کردند. هر دو گروه مشغول بررسی بقایای نخستین آزمایش بمب هیدروژنی در
نوامبر 1952 بودند. آنها ایزوتوپ انشتانیم 253 (نیمه عمر 20،5 روز) را که ماحصل
همجوشی هسته‌ای 15 نوترون با اورانیوم-238 ( پس از هفت بار کاهش بتا ) بود، کشف
کردند. این یافته‌ها تا سال 1955 به‌علت تنشهای جنگ سرد مخفی نگاه داشته شد.
سال
1961 ، انشتانیم کافی برای جداسازی مقدار ماکروسکپی ایزوتوپ 253 تولید شده بود. وزن
این نمونه تقریبا" 0,01 میلی‌گرم بود و با استفاده از ترازوی خاصی اندازه‌گیری شد.
ماده تولید شده برای تولید مندلیفیم مورد استفاده قرار گرفت. مقادیر بیشتر انشتانیم
توسط High Flux Isotope Reactor متعلق به آزمایشگاه ملی Oak Ridge در تنسی ، توسط بمباران پلوتونیم-239 با نوترون
تولید شده است. طی یک برنامه چهار ساله بر تابش و جداسازی شیمیایی که با 1 کیلوگرم
ایزوتوپ پلوتونیم آغاز شد، تقریبا" 3 میلی‌گرم انشتانیم بدست
آمد.
ایزوتوپها
چهارده رادیوایزوتوپ برای انشتانیم شناخته شده است که پایدارترین آنها
Es-252 با نیم عمر 471.7 روز ، Es-254 با نیمه عمر 275.7 روز ، Es-255 با نیمه عمر 39.8 روز و Es-253 با نیمه عمر 20.47 روز می‌باشند. تمام ایزوتوپهای
رادیواکتیو دیگر آن ، نیمه عمری کمتر از 40 ساعت دارند و بیشتر این‌ها نیمه عمری
کمتر از 30 دقیقه دارند. این عنصر همچنین 3 حالت برانگیختگی دارد که پایدارترین
آنها Es-254m با نیمه عمر 39.3 ساعت است. ایزوتوپهای انیشتنیم در
بازه وزن اتمی ، از Es-240 با 240.069amu تا Es-257 با 257.069amu قرار دارند.